Projekt badawczy - uniwersyteckie Dziecięce Poradnie Zdrowia Psychicznego

Cel naukowy projektu

Jak już pisałam, w 2020 roku Ministerstwo Zdrowia uruchomiło program, którego celem była kompleksowa reforma psychiatrii dziecięcej. Diagnozowanie dzieci i młodzieży miało odbywać się jak najbliżej ich miejsca zamieszkania. Celem reformy było zwiększenie dostępności pomocy psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży.

Pozostaje jednak mnóstwo problemów nie tak łatwych do rozwiązania. Psychiatria dziecięca funkcjonuje bowiem w specyficznym kontekście społecznym. Nadal istnieje ryzyko (auto)stygmatyzacji i pojawienia się bariery w postaci wstydu dziecka i rodziców, aby zwrócić się o pomoc do takich jednostek (ciekawe refleksje na ten temat odnajdujemy w tekście Karoliny Jaroszewicz: https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,176063,29376222,mamo-mam-isc-do-psycholozki-ciesze-sie-ze-moja-siedmioletnie.html?fbclid=IwAR19EZcKb3youtDwxuHiME0MVuhHUJnkQYYE-S7hMRr44oIYrRxR70xmu7w).

Celem projektu byłaby odpowiedź na pytanie, czy utworzenie ośrodków pomocy dzieciom w kryzysie psychiatrycznym w miejscach takich jak Uniwersytet może poprawić poziom dostępności i chęci korzystania ze wsparcia. Ideą jest powołanie Dziecięcych Poradni Zdrowia Psychicznego (DPZP), które funkcjonowałyby przy wydziałach nauk społecznych i pedagogicznych, a ich celem byłaby opieka socjoterapeutyczna dla dzieci i rodziców dotkniętych kryzysem psychicznym dzieci. Przedmiotem badań byłby potencjalny wpływ socjoterapii prowadzonej przez tzw. Asystenta Rekonwalescencji Dziecka (ARD) w DPZP na dobrostan psychiczny dziecka doświadczającego choroby psychicznej oraz na jego rodziców.

Asystent/ka Rekonwalescencji Dziecka będzie rekrutowany/a wśród osób, które w dzieciństwie przeżyły kryzys psychiczny lub zmagają się z chorobą od dzieciństwa. To pozwali im lepiej komunikować się z dziećmi, ponieważ będą one mogły odnosić się do własnych doświadczeń. Badanie może być wykorzystane jako ewaluacja części nowych programów socjoterapeutycznych, które mogą stanowić rozwój zarówno dziedzin wiedzy psychiatrii, socjologii, jak i pracy socjalnej.

Metodologia badań

W pierwszym etapie powstałyby dwa centra – jeden na Uniwersytecie Łódzkim, a drugi na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ośrodki rekrutowałyby socjologów, pedagogów i pracowników socjalnych, którzy przeszliby specjalistyczne szkolenia w zakresie pracy z dziećmi (gromadziliby dane na temat funkcjonowania procesu zdrowienia).

Po roku intensywnych szkoleń i nadzoru rozpoczęłaby się rekrutacja dzieci i rodziców do Programu DPRZ. Na tym etapie przeprowadzono by analizę stanu zdrowia dzieci i sytuacji rodzinnej dziecka. Przez rok dzieci będą mogły korzystać z DPZP, który nastawiony jest na pracę w środowisku życia dziecka, współpracować z nauczycielami, rodzicami i dziećmi, którzy wspólnie podczas sesji projektowej DPRZ ustalą ramy wsparcia i działań mających na celu przywrócenie dziecku pewności siebie oraz wsparcie w podjęciu leczenia i skorzystaniu z profesjonalnego wsparcia.

Przeprowadzone zostanie badanie kliniczno-kontrolne z nierandomizowaną grupą kontrolną. Będzie to badanie prospektywne i obserwacyjne, a jego celem będzie znalezienie związku przyczynowo-skutkowego poprzez porównanie grupy respondentów, którzy przystąpili do Programu Zdrowienia, z grupą respondentów, którzy takiej współpracy nie podjęli.

Grupy badawcze będą składały się z dzieci i rodziców, którzy zgłosili się do DPRZ w Łodzi i Krakowie. Dane będą gromadzone przede wszystkim poprzez wywiad z pacjentem/pacjentką, rodziną, przegląd historii medycznej i innej dokumentacji medycznej.

Etapy projektu:

1. Utworzenie dwóch DPZP na Uniwersytecie Łódzkim i Uniwersytecie Jagiellońskim.

• Obserwacja procesu i właściwe badanie eksperymentalne, gdzie grupą eksperymentalną są dzieci i rodzice wspierani przez ARD (zmienna zależna), a grupy kontrolne to te bez wsparcia. Zmienna zależna, jaką jest dobrostan psychiczny, będzie testowana polską adaptacją Oksfordzkiego Kwestionariusza Szczęścia (OHQ-23),

• Wywiad pogłębiony metodą wywiadu opracowaną zgodnie z teorią gestalt (mechanizmy unikania kontaktu),

• Metody projekcyjne,

• Wywiad lekarski,

• Testy statystyczne,

• Analiza wrażliwości.

Znaczenie projektu

W ramach projektu powstaną dwa DPZP, w których Asystent Rekonwalescencji Dziecka będzie współpracował/a z zespołem terapeutycznym, nauczycielami/nauczycielkami i rodzicami. Jest to autorski pomysł wnioskodawczyni, wzorowany na istniejących już Centrach Zdrowia Psychicznego, w których pracują Asystenci Zdrowienia.

* Asystenci Zdrowienia to osoby, które same przeżyły kryzys psychiczny, a teraz, po intensywnym treningu, wspierają innych, pokazując, że mimo choroby można realizować się zawodowo i w życiu (potrzebne jest tylko profesjonalne wsparcie).