W kierunku tego, co osobiste – autoetnograficzne winiety i refleksyjność w badaniach społecznych

Dziś o kursie, który poprowadzę od 15 września 2023.

Liczba godzin: 15

Data: start - 15 września 2023 (piątki g. 20.00, 1,5h)

Opis kursu

Kurs będzie zaproszeniem do tworzenia autoetnograficznych winiet. Poruszać się

będziemy w obszarach autobiograficznych monologów, dialogicznych oraz grupowych

wypowiedzi autotnograficznych.

W czasie konwersatorium podejmiemy następujące tematy:

• Czym jest winieta? W teorii literatury jest to krótki szkic lub scena opisowa nie posiadająca fabuły, która czyniłaby z niej opowiadanie. Może odsłaniać postać, nastrój lub ton. Może mieć motyw przewodni lub ideę, która ma być dalej rozwijana. To opis sceny lub postaci jest w niej istotny. Etymologia słowa winieta (m.in. rozumiana jako krótka scena/zdarzenie oraz krótki szkic literacki) posłuży nam jako wskazówka interpretacyjna. W języku angielskim wyrażenie zostało użyte po raz pierwszy w XVIII wieku na oznaczenie wzoru, czy ilustracji, które umieszczano na pustych rogach strony, albo jako znacznik początku lub końca rozdziału. Wzory te zyskały nazwę winiet, ponieważ zwykle przypominały swoim wyglądem maleńkie winorośle. Idąc tym tropem przyjrzymy się postulatowi, by w czasie badań tworzyć winiety, które będą oplatały nasze badania jak winorośle. Posłużymy się przykładem powieści The House on Mango Street Sandry Cisnero (dostarczę własne tłumaczenie w języku polskim), który jest zbiorem opowieści w formie winiet. Na tej podstawie uczestniczki i uczestnicy zdobędą przygotowanie do tworzenia własnych winiet.

• Zastanowimy się czym, jest autoetnografia. Przyjrzymy się definicjom autoetnografii, m.in. Ellis i Bochner (2000), którzy wskazują, że jest to “autobiograficzny gatunek pisania i badania, w którym rozważane są wielorakie płaszczyzny (multiple layers) świadomości, który łączy to, co osobiste z tym, co kulturowe”, czy koncepcji twórcy terminu autoetnografia Hayano (1979).

• Przyjrzymy się powiązanym terminom, takim jak: “narracje siebie” (narratives of the self) (Richardson 1994), “opowieści siebie” (self-stories) (Denzin 1989), “pierwszoosobowe świadectwa” (Ellis 1998), “osobista etnografia” (personal ethnography) (Crawford 1996), “refleksyjna etnografia” (Ellis, Bochner 1996), “etnograficzne wspomnienia” (ethnographic memoirs) (Tedlock 1991), “autobiograficzna etnografia” (Reed-Danahay 1997).

Reed-Danahay definiuje autoetnografię jako:

“formę narracji siebie (self-narrative), która umieszcza siebie w kontekście społecznym. To zarówno metoda, jak i tekst..[i] może być uprawiana albo przez antropologa, który uprawia “antropologię w domu”, lub rdzenną etnografię (native ethnography), albo przez nie-antropologa/antropolożkę/etnografa/etnolożkę. Może być również tworzona przez autobiografa/autobiografkę, który/a umieszcza swoją opowieść w ramach opowieści o kontekście społecznym, w którym ta opowieść się pojawia”.

Rozważania te staną się punktem wyjścia do dyskusji o tym, kto może uprawiać autoetnografię.

• Podejmiemy się dyskusji z założeniami i tezami Spry (2001), iż badacz stanowi epistemologiczny i ontologiczny rdzeń procesu badawczego oraz Fine (1998) - pierwszoosobowy głos jest niezbędny w inicjacji ruchu w kierunku porzucenia zbitki (i dychotomii) Ja-Inny (Self-Other hyphen), (za: Ellis, Bochner 2000). Takie osobiste świadectwa mogą przyjmować różne formy: opowieści, poezji, fikcji, powieści, fotograficznych esejów, dzienników, prozy social science i wszystkie są tekstami rozumianymi jako “osobiste eseje... fragmentaryczna proza (fragmented prose) odbijająca emocje i świadomość siebie”.

• Odpowiemy na pytanie o to, jak zacząć uprawiać autoetnografię? Praktycznym elementem zajęć będzie przygotowanie się do tworzenia własnych tekstów autoetnograficznych. Przywołując w pamięci jakieś sceny, zdarzenia, doświadczenia będziemy opisywać je niczym pisarze i pisarki/poeci i poetki. Powstałe w ten sposób teksty potraktujemy jak dane wywołane, które będziemy analizować, jak każdy inny materiał badawczy, a następnie dyskutować z tymi narracjami z perspektywy zagadnień, które interesują uczestniczki i uczestników kursu, np. refleksyjności, czy podatności na zranienie (kategoria Butler).

Uczestniczki i uczestnicy kursu zostaną zaproszeni do udziału w projekcie badawczym

„Zaangażowania w naukach społecznych i humanistycznych”. Otrzymają dostęp do

szyfrowanej strony, gdzie będą mogli publikować swoje winiety na prywatnych kontach, do

których dostęp będą mieć tylko oni i badaczka. Jako zalogowani użytkownicy i

użytkowniczki będą mogli brać udział w dyskusjach na forum poświęconym etyce i

wyzwaniom w badaniach jakościowych (m.in. kryzysu reprezentacji i legitymizacji) oraz

przeglądać bloga pisanego przez prowadzącą.

Zgłaszać można się poprzez wiadomość mailową na adres: kaladobosz@smartoakprojects.com (Proszę o podanie imienia, nazwiska i ewentualnej afiliacji oraz informację, skąd zainteresowanie przedmiotem).

Link do spotkania on-line: https://meet212.webex.com/meet212/j.php?MTID=m417bcb4256f51af44366b75ab1057c26.